Dünya pazarlarında yer edinebilmek için pazarın isteklerine uygun çeşitler ve yüksek kalitede pazarlanabilir ürün elde etmek zorunludur. Bugün dünya pazarına hâkim olan çeşitler; Fuji, Gala, Granny Smith, Scarlet Spur, Starkspur Golden Delicious, Starkrimson Delicious, Golden Reinders, Pink Lady vb. gibi çeşitlerdir.
| 2015/16 | 2016/17 | 2017/18 | 2018/19 | 2019/20 | DEĞİŞİM | |
| ALAN (bin ha) | 5.208 | 5.108 | 4.929 | 4.904 | – | -0,5 |
| VERİM (ton/ha) | 15.852 | 16.592 | 16.840 | 17.565 | – | 4,31 |
| ÜRETİM | 74.638 | 76.432 | 74.205 | 70.964 | 75.722 | 6,7 |
| TÜKETİM | 63.254 | 64.089 | 62.380 | 58.877 | 66.907 | 13,6 |
| İTHALAT | 6.474 | 6.253 | 6.061 | 5.764 | 5.969 | 3,56 |
| İHRACAT | 6.672 | 6.679 | 6.481 | 5.921 | 5.969 | 0,81 |
DÜNYA ELMA VERİLERİ
Kaynak: 1 /FAO (10.06.2020), 2 /USDA (10.06.2020), 3 / Tahmin, 4 / Verisi bulunan son iki pazarlama yılının değişimini göstermektedir.
Dünyada 2018 yılı toplam meyve üretiminin yaklaşık %7,5’unu oluşturan elma, muzdan ve karpuzdan sonra üçüncü sırada yer alan önemli bir türdür. Dünya üretiminin 2019/20 sezonunda bir önceki sezona göre yaklaşık %6,7 oranında artarak yaklaşık 76 milyon ton olduğu düşünülmektedir.
2019/20 sezonunda dünya ihracat ve ithalat hacminin yaklaşık 6 milyon ton olduğu tahmin edilmektedir. Dünyanın en büyük elma üreticisi olan Çin’in 2019/20 üretim sezonunda üretimini %24 arttırarak 41 milyon tona ulaşması beklenmektedir. 2018-2019 sezonunda Avrupa Birliği üretimi 15 milyon ton, ABD üretimi ise yaklaşık 5 milyon tondur.
Türkiye, dünya elma üretiminde önemli ülkeler arasındadır ve 3 milyon ton üretim ile 4. Sırada yer almaktadır. Dünyada lider konumda olan Çin’in, 2019/20 sezonunda toplam dünya elma üretiminin %54,1’lik kısmını karşıladığı düşünülmektedir.
TÜRKİYE ELMA VERİLERİ
| 2014/15 | 2015/16 | 2016/17 | 2017/18 | 2018/19 | DEĞİŞİM | |
| ALAN (ha) | 171.417 | 171.410 | 173.394 | 175.357 | 174.640 | -0,4 |
| VERİM(kg/ağaç) | 46 | 50 | 53 | 53 | 59 | 11,3 |
| MEYVE VEREN AĞAÇ (bin adet) | 52.272 | 55.585 | 55.771 | 61.288 | 64.558 | -0,1 |
| ÜRETİM | 2.480 | 2.570 | 2.926 | 3.032 | 3.626 | 19,6 |
| YURT İÇİ KULLANIM | 1.800 | 1.967 | 2.042 | 2.255 | 2.413 | 7,0 |
| İTHALAT | 60 | 87 | 22 | 76 | 151 | 98,2 |
| İHRAÇAT | 612 | 556 | 754 | 696 | 1.176 | 68,9 |
Kaynak: TUİK (10.06.2020), 1/ son iki yılın değişimini göstermektedir
Türkiye’de 2019 yılı üretim alanları toplam 1,7 milyon dekardır. En fazla üretim alanı 235 bin da ile Niğde ilindedir. En fazla meyve veren ağaca sahip il ise 9,2 milyon adet ile Karaman ilidir. Niğde, Isparta, Karaman, Antalya ve Konya illeri yaklaşık 912 bin da ile Türkiye’nin toplam elma üretim alanlarının yaklaşık %52’sini oluşturmaktadır.
Elma gibi önemli bir yumuşak çekirdekli meyve türünün dünya üretiminde ilk sıralarda yer almamıza rağmen bilgi noksanlığı nedeniyle verim ve kalitede yeterli bir üretim artışı ve ihracatı sağlanamamıştır.
Dünya pazarlarında yer edinebilmek için pazarın isteklerine uygun çeşitler ve yüksek kalitede pazarlanabilir ürün elde etmek zorunludur. Bugün dünya pazarına hâkim olan çeşitler; Fuji, Gala, Granny Smith, Scarlet Spur, Starkspur Golden Delicious, Starkrimson Delicious, Golden Reinders, Pink Lady vb. gibi çeşitlerdir.
Güncelliğini kaybetmiş eski ve küçük bahçelerin sökülerek ihracata yönelik yeni çeşit ve sistemlerle modernizasyonu ve yeni kurulacak bahçelerin ismine doğru, sertifikalı, spur çeşitlerle ve bodur ya da yarı bodur klon anaçlarıyla kurulmasında yarar vardır. Bu bahçelerde dikim sistemlerinin, kültürel bakım işlemlerinin doğru ve kalıntı bırakmayacak şekilde uygulanması ve doğru zamanda hasat edilmesi gerekmektedir.
İklim değişikliği dünyada olduğu gibi ülkemizi de oldukça etkilemektedir. Bu nedenle, ortaya çıkacak biyotik ve abiyotik stres koşullarına dayanıklı, meyve kalitesi yüksek, depolama süresi oldukça uzun olan birçok yerli çeşidimizin yok olmadan koruma altına alınması ve ıslah çalışmalarında değerlendirilmesi gerekmektedir.
Kaliteli meyve üretimi ve yüksek verim için kapama ve modern bahçe tesisi, yönetimi ve hasat sonu muhafazası konusunda üreticiler, kamu ve özel sektör yayımcıları ve danışmanları, budama yapanlar ve depo sorumluları hizmet içi eğitim almalıdır.
Üretimden tüketime soğuk zincir sistemi oluşturulmalı, ileri muhafaza tekniklerinin uygulanabildiği soğuk depoların kapasitesi artırılmalı ve yaygınlaştırılmalı ve üründe standardizasyon ve ambalajlama modernize edilmelidir.
Niğde Elma Üreticileri Birliği Başkanı
Atilla KAPLAN
